Industrie in woonwijk

door Ed Hupkens

De Zuid-Willemsvaart werd - met hand, schop en kruiwagen - tussen 1822 en 1826 aangelegd. De omgeving waar gegraven werd, was laag gelegen, drassig en grotendeels onbebouwd. De afgegraven grond werd naast de waterweg gegooid. Dit terrein kwam daardoor hoger te liggen, en werd in de loop van de 19e eeuw bebouwd en werd Kanaaldijk genoemd.

Ongeveer 25 jaar na de openstelling van 'de kanaal' werd aan weerszijden ervan gebouwd. De bebouwing met de huidige even nummers werd Noorder Kanaaldijk genoemd. De oneven nummers stonden aan de Zuider Kanaaldijk. De straatnamen Noorder en Zuider Kanaaldijk werden in 1890 door één naam vervangen: Zuid-Willemsvaart. Er werden woningen gebouwd, maar ook bedrijven vestigden zich aan het kanaal. Rouppe van der Voort (1803 - 1878) stichtte er in 1842 zijn loodpletterij. De familienaam ontstond doordat Ludovicus Henricus van der Voort in 1840 per Koninklijk Besluit toestemming kreeg ook de familienaam van zijn moeder Rouppe te mogen gebruiken. Er werden in zijn fabriek loden buizen vervaardigd, maar ook zink en koper werden er verwerkt. Het industrieel bedrijf - midden in een woonomgeving - heeft in verschillende vormen zo'n anderhalve eeuw bestaan. Vele tientallen Bosschenaren vonden er een bestaan. De arbeiders werkten in lage, maar ruime lokalen; ventilatie vond via dakramen plaats. Er bestond geen afvoermogelijk voor de looddampen. Omdat het lood steeds met blote handen aangepakt werd, en er geen mogelijkheid tot het wassen van de handen vóór het eten was, leverde dit gevaar van loodvergiftiging op. In 1890 begonnen de arbeiders om 06.00 uur en waren 's avonds om 20.00 uur klaar, een werkperiode van veertien uur. Tussen de middag was één uur schafttijd. Een aparte ochtend- of middagpauze was er niet: dan diende men onder het werk te eten. In de winter begon men een uurtje later. In 1907 bedroeg de maximale werkdag tien uur. Oudere werknemers konden blijven werken, pensioenen kende het bedrijf rond de eeuwwisseling nog niet. Vanaf de jaren zeventig liep de fabricage terug, het pand kwam langdurig leeg te staan. Na een brand werd het gehele complex in 1987 gesloopt. Sanering van de door bijna anderhalve eeuw loodfabricage veroorzaakte bodemverontreinigde grond volgde. In 1988/89 realiseerde bouwvereniging SHW nieuwbouw aan de Zuid-Willemsvaart, Bernestraat en Noordwal. Het plein tussen de nieuwe bebouwing kreeg de naam: Rouppe van der Voortplein.

Stadsblad woensdag 9 oktober 2013 | 5

Rouppe van der Voortplein

Binnenstad Noord

Industrie in woonwijk

Op deze pagina